प्रिय बहिनी स्वेता,

‘बिहान बिहानै अनलाइनमार्फत श्रीकृष्णको उपचारको क्रममा निधनू भन्ने समाचार पढेदेखि खल्बलिएको यो मन आजसम्म स्थिर भएको छैन भने तिम्रो मनभित्रको भुइँचालो, एक्लोपन, नैराश्यता र रोदन मैले अनुमान लगाउन सक्छु ।

मृत्यू निश्चित छ, तर यो निश्चिततालाई, यो सत्यतालाई मान्छेले सजिलै आत्मबोध गर्न सक्दैन । यो तिम्रो वा मेरो कुरा हैन, सम्पूर्ण मानवजातिले आफ्नो प्रिय वस्तु गुमाउनु पर्दा केही समय विचलित हुन्छ नै । झन् श्रीकृष्ण श्रेष्ठ नामको व्यक्तित्व त तिम्रा लागि मात्रै हैन, सबैका लागि प्रिय थिए । नेपाली सिने क्षेत्रको चम्किलो तारा थिए । अब मन बुझाउने बाटो भन्नैपर्नै हुन्छ -उनस् भगवानका पनि प्रिय रैछन् ।

सडकमा हिँड्दा जताततै कोहिनुरको पोष्टरमा श्रीकृष्ण हाँसिरहेका देखिन्छन् । फेसबुक, टि्वटर, लेख, रचनामा बाँचिरहेका देखिन्छन् । अनि कसरी भन्नू उनको मृत्यू भएको छ ? मेरो मनले पत्याउ नै सकेको छैन ज्वाँइसा’व अब हामीबीच हुनुहुन्न भनेर सायद यसैलाई भनिन्छ होला अमरत्व ।

हो नानु, तिम्रा श्रीमानको मृत्यू भएको छैन, उनी अमर र अजम्बरी बनेका छन् । उनी अमर छन् भन्ने कुराको प्रमाण शव यात्रामा उर्लिएको त्यो मानव सागरले गरेको छ । शव यात्राको उर्लिँदो मानव सागरका वीचमा लुखुर-लुखुर म पनि थिएँ ।

खै किन हो कुन्नि, म जीवनमा सबै कुराको सामना गर्न सक्छु, तर बाध्यतावस एउटी महिलाले शीरदेखि पाउसम्म सेतो पहिरेको हेर्न सक्तिँन ।

तिम्रो त्यो उजाडिएको सिउँदो, भावविह्वल मुद्रा अनि अर्धचेत अवस्थालाई नजिकबाट नियाल्न सक्ने र तिमीलाई सम्हाल्न सक्ने हिम्मत ममा थिएन । त्यसैले म तिम्रो छेउमा जाने चेष्टै गरिनँ ।

लडाइँमा युद्ध हारेको सिपाहीझैँ ज्वाइँसा’वको पार्थिव शरीर बोकेको गाडीको पछिपछि, यो पाइला स्वतस्फूर्त चलिरह्यो । बेलुकी ७ बजेतिर आर्यघाट पुगियो । त्यहाँ पनि श्रीकृष्णका प्रेमीहरु खचाखच भरिएका थिए । कुनैबेला त्यही ठाउँ सुनसान, उजाड लाग्थ्यो, तर त्यो दिन त्यही घाट साघुँरो भएको थियो । पाइला टेकेर उभिने ठाउँ कहीँ थिएन । सक्ने भए त्यो भीडले हाम्रा प्रिय श्रीकृष्णलाई यमराजको मुखबाट थुतेर ल्याउँथ्यो ।

नजिकैको पुलमा सञ्चारकर्मी मित्रहरुको भीडमा बसेर बेहोसीमै तिमीले अञ्जुलीले पानी खुवाएको अनि प्रेमपूर्वक एकोहोरो उनैलाई पुकारिरहेको दृश्यको साक्षी मात्रै बन्न सकेँ म । तिम्रो नजिकै गएर नानू नरोउसम्म भन्न सकिँन । किनकि यो बज्रपात यस्तो हो, जसले भोगेको छ, उसले मात्र अनुभूत गर्न सक्छ । तिमी रुँदै थियौ, कराउँदै थियौ । आर्यघाटमा उर्लिएका शुभचिन्तक तथा सर्वसाधारण पनि तिमीसँगै रुँदै थिए । सुँक्सुकाउँदै थिए ।

भीडमा कोहि भन्दै थिए, बिचरी साह्रै अभागी रैछिन् । कोही भन्दै थिए गर्भवती छिन् रे ! अनि कसैले भनेका शब्दहरु म यहाँ लेख्न पनि सक्तिँन । त्यो ठेलमठेलको भीडमा कसैले गरेको भलाकुसारीका अपाच्य शब्दहरु मेरा कानमा ठोक्किएपछि मलाई ती शब्दप्रति आपत्ति भयो । तर, माहोल प्रतिवाद गर्न सक्ने थिएन । त्यसैले बरु म आफै साइड लागेर बसेँ ।

बहिनी, हामीले आफूले आफैंलाई परिवर्तन गर्न सजिलो छ । तर, सदियौँदेखिका सामाजिक मूल्य, मान्यता तथा अन्धविश्वासलाई सजिलै परास्त गर्न सकिँदैन । समाजले त के भन्दो रहेछ, के भन्दो रहेनछ । जताबाट हावा आउँछ त्यतै पात हल्लिएझै हल्लिन्छन् यी समाजका मान्छेहरु ।

आर्यघाटमै विगत सम्झिएँ मैले

श्रीकृष्णजीको पार्थिव शरीरलाई निष्ठुरी आगोले जलाउँदै गर्दा हेर्न नसकेर अझ भावविह्वल भएकी तिमी र ८२ वर्षीया आमालाई सहयोगीहरुले बाहिर लिएर गए । मैले भनें त्यही पुलको छेउमा बस्दा बस्दै आफ्नै विगतलाई सम्झन पुगेंछु ।

मैले अचानक सम्झिन पुगेको विगत कुनै काल्पनिक थिएन । तिम्रो र मेरो यर्थाथ थियो । हामी एउटै गाउँ, समाजमा हुर्किंयौ । एउटै विद्यालयबाट शिक्षाको ज्योति पायौं, एसएलसी गर्यौं । हामीले पढेको स्कुल एउटै, पढाउने गुरुहरु एउटै, फरक थियो त केवल हाम्रो दैनिकी । अनि, तिमी र मवीचको उमेर मात्रै । उमेरले म तिम्री दिदी त तिमी मेरी प्रिय बहिनी ।

त्यो गाउँठाउँमा तिम्रा बुबालाई बालकदेखि वृद्धसम्मले जमदार बा भनेर चिन्थे । कलाकारका रुपमा प्रायःजसो टेलिश्रृंखला हिजोआजका कुरामा देखिनुहुने उनै चर्चित पात्र जमदार बाकी पि्रय छोरी तिमीलाई के खाउँ, के लाउँ भन्ने कहिल्यै चिन्ता भएन । मात्र आफ्नो पढाइमा कसरी उत्कृष्ट हुने भन्नेमा तल्लिन रह्यौ । त्यसकै फलस्वरुप विद्यालयको पढाइ सकेर इन्जिनियरिङ पढी सानै उमेरमा इन्जिनियर बनी आफ्नै खुट्टामा उभिएकी तिमीले कलाकारिता क्षेत्रमा पाइलो बढाएको सुनेर खुसी लागेको थियो । किनकि कलाका पुजारी बाबुकी छोरी तिमी कला क्षेत्रमै आयौ ।काभ्रे जिल्लाको इज्जत बढायौ ।

वि.सं.०५३ सालमा एसएलसी परीक्षा दिएर शहर छिरेपछि मेरो आफ्नै व्यक्तिगत कारणले गाउँ पातलो जान थालें । र। तिमीसँग भेट हुन सकेन । एकैचोटि मेरो भेट तिमीसँग ०६६ सालमा काठमाण्डौमा भेट भयो, जतिबेला तिमीले सिनेे जगतमा आफ्नो नाम स्थापित गरिसकेकी थियौ । यो भेटमा तिमीले रक्षा नेपालले चालेको कदमप्रति आफ्नो ऐक्यवद्धता जनाउँदै संस्थाको सदस्यता लियौ र यौनजन्य हिंसा पिडित/प्रभावित दिदीबहिनीको पक्षमा उभिने प्रण गर्‍यौ ।

सानै उमेरमा तिमीभित्र आएको त्यो व्यवहारिक परिक्वता, सादा जीवन अनि सधैंको हँसिलो मुहारले तिमीलाई भेट्दा मैले छुट्टै आनन्द पाउँथें । तर, त्यो हँसिलो मुहारमा एक्कासी छाएको कालो बादलले म पनि मर्माहत भएकी छु ।

हुन त हामीले सोचेजस्तो जीवन हुँदैन भन्ने थाहा छ । तर, यो मन कहिले काहीँ अबुझ बन्ने रहेछ । आफ्नो श्रीमानको असमायिक वियोगमा रहेकी तिमीलाई भेट्ने तिव्र चाहनाअनुसार ज्वाइँसा’बको स्वर्गारोहण भएको सातौँ दिनमा मात्रै साहस बटुलेर तिम्रो घरतिर पाइलो बढाएँ ।

मनमा अनेकथरि कुराहरु तँछाडमछाड गर्दैरहे । मेरो मनले भन्दै थियो, मेरी प्रिय बहिनी सेतो कपडा बेरेर एउटा कुनामा बसेकी होली । त्यो दृश्य कसरी हेर्नु !

खै किन हो कुन्नि, म जीवनमा सबै कुराको सामना गर्न सक्छु, तर बाध्यतावस एउटी महिलाले शीरदेखि पाउसम्म सेतो पहिरेको हेर्न सक्तिँन ।

तिम्रो घरको आँगनमा पुग्नेबित्तिकै मन ढक्क फुल्यो । मुटुको ढुकढुकी पनि बढिरहेको थियो । एकजना दाइको सहारामा सरासर तिमी बसेको कोठामा गएँ । तिम्रो हालत उस्तै थियो, भेट्न आउनेको घुइँचो थियो । तर, तिम्रो शरीरमा सेतो कपडा रहेनछ । त्यो देख्ने वित्तिकै मलाई छुट्टै खुसी मिल्यो । मेरो दु्रत गतिमा बढिरहेको ढुकढुकी कम भयो ।

विविधतामा एकता भएको हाम्रो मुलुकमा एक सय भन्दा बढी जातजाति तथा भाषाभाषी छन् । उनीहरु सबैको आफ्नै संस्कार छ । हुन त मलाई कुनै पनि जातजाति भाषाभाषीको रितिरिवाज, संस्कार तथा परम्पराका बारेमा पूर्ण रुपमा जानकारी छैन । सबै भाषा, जात, लिङ्ग, धर्मको म हृदयदेखि नै सम्मान गर्छु । तर, त्यो दिन तिमीलाई छुन पाउँदा, संगै अगाँलेर बस्न पाउँदा अनि तिम्रो शरीरमा सेतो पहिरन देख्नु नपर्दा आनन्द लाग्यो । अनि नेवार समूदायको संस्कारप्रति गर्व पनि ।

त्यो दिन केही क्षण बसेर छुट्टएिकी मैले आजसम्म तिमीलाई फोन गर्ने वा भेट्ने आँट गरेको छैन । अन्य सर्वसाधारण नेपाली जस्तै तिम्रा बारेमा मिडियामा छाएका खबरबाट नै अपडेट हुँदैछु ।

स्वेता, म तिमीले अश्रुधारा बगाएको तस्वीर हैन, पहिलेजस्तै मस्त हाँसेको मुहार हेर्न आतुर छु । अनि एक्लाएक्लै रोएर घरभित्रै बस्ने स्वेता हैन, यो शोकलाई शक्तिमा बदलेर उर्जाका साथ कर्मक्षेत्रमा समर्पित बनी अन्य महिलाका लागि समेत प्रेरणादायी बन्न सक्ने बहिनीको पखाइमा छु ।

नानू, म तिमीलाई त्यो कुरा भूलिदेउ भन्दिँन । किनकि भुल्न सजिलो छैन । अनि नरोउ पनि भन्दिँन किनभने आँशु र हाँसो भन्ने कुरा दिलैदेखि आउने कुरा हुन् । झन् यस्तो बेलाको आँशु त कसैले नरोउ भन्यो भने झन् धेरै बग्छ, त्यो मलाई अनुभव छ ।

रियल लाइफमा चलचित्रको पर्दामा जस्तो निर्देशकले रुने सिन दिँदा रुन सकिने, हाँस्ने सिन दिदा हाँस्न सकिने हुँदैन । तर, एकपटक तिमीले बाहिरको संसारलाई पनि हेर ।

तिमी र प्रिय नायक श्रीकृष्णलाई अगाध प्रेम गछौँ । असाध्यै सम्मान गछौँ । अब तिमी अधुरा सपना पूरा गर्न बाँच । त्यसैले दुनियाँका अगाडिँबिचरी हैन ‘बोल्ड’ भएर आऊ ।

तिमीलाई थाहै छ, मेरी आमा पनि ३५ बर्षको उमेरमा विधुवा भएकी थिइन् । यदि उनी सधैं रोइरहेकी भए, मुर्छित भइरहेकी भए म आज तिमीलाई यसरी भन्न सक्ने अवस्थामा हुने थिइँन । त्यतिबेला म उनको गर्भमा थिएँ । गर्भमै मर्थे होला । तर, मेरी आमाले आफैले हिम्मत जुटाइन् । आफुले आफैलाई सम्हालिन् र मलाई आजको मेनुका बनाइन् ।

एउटा सानो कुवाको भित्री भागमा बसेको भ्यागुताले त बाहिर संसारमा आउन कति प्रयाश गर्छ भने तिमी त श्रृष्टिकै सर्वश्रेष्ठ प्राणी मान्छे । तसर्थ तिमीले आफ्नो आत्मबल दरो बनाउनै पर्छ । आफुले आफैलाई सम्हाल्नैपर्छ । तिमी कमजोर भयौ भने हामी सबै कमजोर हुन्छौँ । किनकि हामी तिमीलाई र प्रिय नायक श्रीकृष्णलाई अगाध प्रेम गछौँ । असाध्यै सम्मान गछौँ । अब तिमी अधुरा सपना पूरा गर्न बाँच । परिवारका लागि बाँच । समाजका लागि बाँच । हाँस र रमाउ । त्यसैले नानू, दुनियाँका अगाडिँबिचरी हैन ‘बोल्ड’ भएर आऊ ।

मेनुका थापा (अध्यक्ष रक्षा नेपाल) 

थापा स्वेताकी बालसखा हुन्
 
साभार : अनलाइनखबरडटकम